Hàng loạt sinh viên vướng chuẩn đầu ra tiếng Anh bị ‘lỡ hẹn’ tốt nghiệp, vì đâu?

TS Nguyễn Thanh Hùng, Trưởng Ban Đào tạo, ĐH Bách khoa Hà Nội, cho biết, trong số các sinh viên chậm tốt nghiệp mỗi năm của trường, có những trường hợp vì vướng yêu cầu đầu ra về ngoại ngữ.

Nói về lý do sinh viên trễ hẹn tốt nghiệp do chuẩn ngoại ngữ, ông Hùng cho rằng không phải do tiêu chuẩn nhà trường đưa ra quá gắt gao. “Nhân lực muốn làm việc được trong các ngành về kỹ thuật – công nghệ ở bối cảnh môi trường ngày càng quốc tế hóa cần có khả năng tiếng Anh nhất định. Việc chậm tốt nghiệp có thể đến từ một số lý do”.

“Thứ nhất, một số sinh viên nông thôn hay gia đình khó khăn nên nền tảng ngoại ngữ ban đầu không tốt, sau đó lại bận học chuyên môn và vì điều kiện, cũng không dành được nhiều thời gian để học thêm tiếng Anh. Thứ hai, ngoại ngữ khó tích lũy cấp tập, phải “mưa dầm thấm lâu”, trong khi nhiều sinh viên nghĩ khi nào cần mới học để thi, rồi thời gian học đến thời điểm tốt nghiệp không đủ. Thứ ba, có thể vào những năm cuối, các sinh viên đi thực tập, thậm chí đi làm thêm nên bận rộn rồi xao nhãng”, ông Hùng phân tích.

Tuy nhiên, theo ông Hùng, thực tế, số sinh viên bị chậm tốt nghiệp vì vướng đầu ra về ngoại ngữ chủ yếu theo học chương trình chuẩn (học thuần bằng tiếng Việt). Sinh viên theo học chương trình tiên tiến hầu như không gặp vấn đề này, bởi đều có nền tảng và học bằng tiếng Anh.

TS Lê Anh Đức, Phó Trưởng Phòng phụ trách Phòng Quản lý đào tạo của Trường ĐH Kinh tế Quốc dân cho biết, trung bình mỗi năm, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp muộn do chưa đạt chuẩn đầu ra ngoại ngữ ở các chương trình đào tạo tiêu chuẩn học bằng tiếng Việt khoảng 20%. Con số này ở các chương trình đào tạo tiên tiến (học 100% bằng tiếng Anh) là khoảng 5%. Với các chương trình đào tạo đặc thù (chương trình chất lượng cao, chương trình định hướng ứng dụng POHE học 30-50% các môn học bằng tiếng Anh), số sinh viên tốt nghiệp muộn so với kế hoạch chuẩn là khoảng 8%.

Theo ông Đức, vấn đề này đến từ một số lý do: “Một số sinh viên có tâm lý ngại học và thường đợi đến năm cuối thi lấy chứng chỉ tiếng Anh, vừa đổi điểm các học phần tiếng Anh trong chương trình đào tạo, vừa được công nhận đạt chuẩn đầu ra ngoại ngữ để xét tốt nghiệp.

Bên cạnh đó, chuẩn đầu ra tiếng Anh của Trường ĐH Kinh tế quốc dân áp dụng theo chuẩn quốc tế với 3 chứng chỉ được đánh giá là uy tín/chuẩn mực hiện nay là IELTS, TOEFL, TOEIC 4 kỹ năng nên sinh viên cần có thời gian để thích nghi với các kỳ thi này”.

Đại diện Trường ĐH Thương mại cho hay, mỗi năm, nhà trường có những trường hợp chậm tốt nghiệp do chưa đạt chuẩn đầu ra tiếng Anh, trong đó gồm một số sinh viên ngại học, số khác do điều kiện khó khăn, phải đi làm thêm để trang trải nên thiếu thời gian học ngoại ngữ.

Nguyên nhân, theo vị này, chủ yếu từ sinh viên, trường không đưa ra mức tiêu chuẩn quá cao – bậc 3 theo Khung năng lực ngoại ngữ Việt Nam (tương ứng B1 theo Khung tham chiếu chung Châu Âu – CEFR hoặc IELTS 5.0). Mức này chỉ ngang mức năng lực ngoại ngữ Khung trình độ quốc gia Việt Nam đưa ra chuẩn đầu ra đối với người tốt nghiệp đại học.

Theo đại diện Trường ĐH Thương mại, số sinh viên vướng mắc về ngoại ngữ chủ yếu là các em ở nông thôn, vùng khó khăn. “Các em yếu ngoại ngữ sẵn, học chương trình Tiếng Anh ở bậc đại học nặng hơn nên không chỉ áp lực vì thiếu thời gian mà còn đối mặt với vấn đề kinh phí. Muốn học thêm, nâng cao ngoại ngữ phải có tiền. Trong khi đóng học phí chương trình chính khóa đã là gánh nặng với nhiều em. Một số sinh viên còn gặp bất lợi khi phải đi làm thêm trang trải tiền học và sinh hoạt. Do đó việc đạt chuẩn đầu ra ngoại ngữ sẽ khó khăn hơn”, vị này nói.

Thông thường, để đảm bảo tốt nghiệp, sinh viên thường hoàn thành chương trình học các môn, rồi tập trung hoàn toàn cho các học phần/tín chỉ ngoại ngữ. “Như vậy, về cơ bản, các em vẫn tốt nghiệp được nhưng chấp nhận bị muộn”, đại diện này cho biết thêm.

TS Thái Doãn Thanh, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công Thương TPHCM cũng chia sẻ, nhiều sinh viên hiện nay khá lơ là trong việc hoàn thành các điều kiện để nhận bằng tốt nghiệp. Mặc dù nhà trường đã triển khai rất sớm, thường xuyên nhắc nhở, đôn đốc nhưng không ít sinh viên không quan tâm tới các điều kiện để lấy bằng tốt nghiệp cũng như xét tốt nghiệp.

Các em thường để tới học kỳ cuối cùng – “nước đến chân mới nhảy” trong khi đây là thời điểm bận rộn để thực tập, làm khoá luận tốt nghiệp. Vì vậy điều này khiến các em không đáp ứng được chuẩn đầu ra ngoại ngữ.